Vandaag maken we kennis met Sébas Diekstra, één van de bekendste slachtofferadvocaten van Nederland, woonachtig in Wassenaar. Diekstra is gespecialiseerd in het strafrecht en komt daarbij op voor de belangen van nabestaanden, slachtoffers, militairen en politieambtenaren. Sinds 2012 is hij advocaat, daarvoor was hij meer dan tien jaar beroepsmilitair bij de Koninklijke Marechaussee. Als advocaat heeft Diekstra cliënten bijgestaan in landelijk bekende zaken en was hij op basis van zijn expertise in zogenaamde cold case zaken lang verbonden aan het SBS6-programma ‘Moord of Zelfmoord’.
Op dit moment is Diekstra nog reserveofficier binnen de krijgsmacht, maar hij stelt zich daarnaast verkiesbaar voor de nieuwe partij Code Oranje, waarvoor hij bij de komende verkiezingen op plaats acht van de landelijke kandidatenlijst zal staan. Diekstra zal ook deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Wassenaar in 2022, hierbij zal hij voor Code Oranje lijsttrekker zijn. Eerder sprak Actueel Nieuws al met Richard de Mos, de lijsttrekker van de landelijke lijst van Code Oranje, vandaag vragen we Sébas Diekstra onder andere naar zijn mening over de verschillende punten waar deze partij voor staat.
Kun je voor onze lezers iets over jezelf vertellen?
“Ik ben 40 jaar, woonachtig in Wassenaar, ben getrouwd en heb vier kinderen. Als jongvolwassene ben ik als beroepsmilitair voor bepaalde tijd begonnen bij de Koninklijke Marechaussee in de functie van wachtmeester-opsporingsambtenaar. In de avonden en nachten heb ik in die periode binnen 4 jaar mijn basisdoctoraal rechten gehaald, waarna ik heb gesolliciteerd als officier, naar de KMA ben gegaan en uiteindelijk ben begonnen als operationeel teamcommandant. Pas in 2012 (na 12 dienstjaren) heb ik de stap naar de advocatuur gemaakt. Op dit moment ben ik advocaat van slachtoffers, nabestaanden, militairen en politieagenten en daarnaast nog altijd actief binnen defensie als hoofdofficier op deeltijdbasis.”
Hoe ben je bij Code Oranje terechtgekomen?
“Via Peter Plasman. Door zijn kandidatuur ben ik mij gaan verdiepen in de beweging en de uitgangspunten en kon mij daar volledig in vinden. Meer betrokkenheid en zeggenschap voor de burger is een speerpunt van Code Oranje dat ik erg belangrijk vind, niet slechts één keer per vier jaar invloed, maar doorlopend.”
Wat zou je graag willen bereiken in de politiek?
“Ik heb een aantal issues waar ik me hard voor wil maken, een daarvan is het zo snel mogelijk opzetten van een parlementaire enquête op het gebied van jeugdzorg. Er zijn lange wachtlijsten in de jeugdzorg en zware en complexe problematiek kan niet worden behandeld. Er is onvoldoende deskundigheid en de hulpverlening gaat regelmatig boven ouders staan in plaats van ernaast. Bedenk daarbij dat wij als Nederland koploper zijn in West-Europa met het uit huis plaatsen van kinderen. Voor ieder kind en de ouders een zeer traumatische ervaring die onherstelbare schade toebrengt. Ook blijkt er te vaak geen gedegen feitenonderzoek. Dit moet stoppen.
Een tweede punt dat naar mijn mening aandacht behoeft, is het feit dat niet elke burger in Nederland meer vanzelfsprekend toegang kan krijgen tot betaalbare en adequate rechtshulp. Deze ernstige aantasting van de rechtsbescherming van burgers willen wij met Code Oranje bestrijden door bezuinigingen terug te draaien, de eigen bijdragen en griffierechten weer terug te brengen naar een acceptabel niveau en fors te investeren in de sociale rechtsbijstand en de rechtspraak.”
Wat is je mening over de zorgplicht van de overheid?
“Daar ben ik heel kritisch over. In Nederland genieten veel volwassenen en kinderen vanuit politiek en overheid niet de bescherming waar zij recht op hebben. Deze bescherming is echter cruciaal voor ieders kwaliteit van leven. Het ontbreken hiervan is onder meer het gevolg van het jarenlange wanbeleid op het gebied van verschillende belangrijke aspecten van rechtsbescherming. De gebieden waarvoor ik mij dagelijks inzet draaien om de vraag: beschermt de overheid de burger in voldoende mate? Mijn antwoord op die vraag heeft mij ertoe gebracht om nu politiek actief te worden.”
Hoe denk je over alternatieve vormen van rechtspraak, zoals regelrechters, schuldenrechters en wijkrechtspraak, vrederechters?
“Daar ben ik een groot voorstander van. Ik ben van mening dat onze rechtsstaat moet werken voor de burger. Een forse renovatie van onze rechtsstaat is dan ook zeer noodzakelijk. Nieuwe, eenvoudige procedures en de mogelijkheid goed overleg onder leiding van een bemiddelaar te hebben, kunnen immers leiden tot een eerlijke oplossing van een geschil en herstel van de communicatie.”
De laatste jaren is sprake geweest van een groot aantal bezuinigingsronden bij defensie, kun je iets vertellen over de gevolgen hiervan?
“Er is sprake van zichtbare gevolgen op het gebied van materieel, er zijn onvoldoende investeringen gedaan waardoor sommige voer- en vaartuigen gedateerd zijn. Aan de andere kant is het belangrijkste bezit van defensie, het personeel, de afgelopen twintig jaar ook achterstallig onderhouden. Dit heeft ertoe geleid dat de afgelopen 20 jaar veel ervaren kaderleden defensie al dan niet gedwongen hebben verlaten, terwijl er op dit moment zo’n 9000 openstaande vacatures zijn en het personeelsbestand op enorme achterstand ligt. Defensie kan om die redenen haar grondwettelijke taken, zoals het verdedigen van het koninkrijk en de belangen van Nederland, op dit moment niet meer voldoende adequaat uitvoeren. Dit feit staat ook niet ter discussie, wat in feite een intens trieste constatering is. Op dit moment heeft Nederland te lijden onder een crisis in verband met het rondwarende coronavirus, maar stel dat we in een gewapend conflict terecht zouden komen, dan zou dat ook echt een crisis opleveren die niet in het tijdsbestek van een paar maanden op te lossen is. Om die reden dient Nederland zich allereerst te conformeren aan de overeengekomen uitgavenhoogte voor defensie van 2% bbp. Code Oranje wil dit wettelijk vastleggen op 16 miljard. Met deze investering dient onder andere een degelijk en modern loongebouw en personeelssysteem te worden opgezet, dat ook marktconform moet worden, zodat een reden om de dienst te verlaten wordt weggenomen. Salariëring is daarnaast ook nog een vorm van waardering en erkenning. Daar verzaken wij nu ernstig in als land. Defensie loopt op dit moment nog steeds te veel leeg en als we deze leegloop niet stoppen zal er over tien jaar een nog veel ernstigere situatie kunnen zijn ontstaan.”
In eerdere interviews voor Actueel Nieuws is ter sprake gekomen dat het leger ook voor andere taken ingezet zou kunnen worden. Wat is daarover jouw mening, moet defensie bijvoorbeeld ook ter bestrijding van de coronacrisis meer taken krijgen?
“Defensie had in de coronacrisis veel eerder ingezet kunnen en moeten worden. De coördinatie van de vaccinaties zou bijvoorbeeld door defensie veel gestructureerder en doeltreffender georganiseerd kunnen worden dan nu het geval is, daar durf ik ondubbelzinnig stelling over in te nemen. De expertise en doortastendheid is beschikbaar, maar wordt helaas niet altijd ingezet.”
Wat vindt Code Oranje van de inzet van Nederlandse legereenheden in bijvoorbeeld de Malimissie?
“Als Nederland verantwoordelijkheid kan nemen in bepaalde missies, moeten we dat ook doen. Het trieste is echter dat we ons nu continu moeten afvragen of inzet überhaupt mogelijk is en veilig kan. Daarnaast rijst op het gebied van materieel ook vaak de vraag of inzet wel verantwoord is.”
In verschillende verkiezingsprogramma’s is de wens opgenomen de nekklem te verbieden, hoe denk je daarover?
“De nekklem is een moeilijk fenomeen, vanwege het simpele feit dat onvoldoende getraind zijn op de toepassing van deze controletechniek in stresssituaties grote risico’s met zich meebrengt. Aan de andere kant heeft deze techniek in de praktijk wel een bepaald belang, het is een van de weinige manieren om iemand volledig onder controle te kunnen krijgen, te kunnen overmeesteren. Uiteindelijk gaat het erom de techniek juist uit te voeren en de reden waarom partijen de nekklem willen verbieden is natuurlijk de situatie waarin deze werd uitgevoerd en de manier waarop. Als alle deskundigen het erover eens zijn dat er een volledig verbod moet komen, is het uiteraard een optie die je niet moet negeren, maar als dit fysieke middel niet langer inzetbaar is, moet men wellicht naar een ander geweldsmiddel grijpen. Dit is daarmee zeker een dilemma. Als je de nekklem technisch niet onder de knie hebt, dan is het een gevaarlijk middel, dat hebben we in de zaak Mitch Hendriquez gezien.”
Wat zou er volgens jou beter kunnen aan de sociale advocatuur? Kun je dat praktisch en kort samenvatten?
“Uiteindelijk is de manier van betalen van advocaten die op toevoegbasis werken gewoon ontoereikend. Als je in sommige zaken ziet hoeveel tijd advocaten daarin spenderen en welke vergoeding ze ervoor krijgen, dat is gewoon niet meer redelijk. Het systeem zou geënt moeten zijn op het feit dat er een redelijke bezoldiging staat tegenover de vereiste inzet. In de huidige situatie is de maximale betaling echter gebaseerd op een gemiddeld aantal uren dat voor een bepaald type zaak nodig is, wat tot gevolg heeft dat sommige advocaten zwaar onderbetaald worden en verlies lijden.”
Wat is vooral de reden dat Sander Dekker zo doof is voor dat soort signalen?
“Ik kan hem echt niet peilen. Soms heb ik bijna het gevoel dat hij de situatie niet altijd even serieus neemt, wat wel past in de lijn van zijn voorgangers. Fred Teeven had bijvoorbeeld ook weinig op met rechtsbijstand. Dat is een trieste constatering, want in de toeslagenaffaire is pijnlijk duidelijk geworden hoe belangrijk het is om je tot een advocaat te kunnen wenden.”
Zoekend op AD zijn er rond 350 resultaten te vinden met artikelen over zaken waarin je hebt bijgestaan, daarvan wil ik er één uitlichten. Hoe kijk je terug op de tramschutterszaak? Meestal worden mensen in zulke zaken door professionele advocaten verdedigd en verloopt het proces vrij ordelijk, in deze zaak was er echter regelmatig sprake van gefronste wenkbrauwen rondom acties van een juridisch adviseur die een slachtoffer bijstond.
“Ik ben van mening dat er voor slachtoffers en nabestaanden vanaf een bepaald bedrag dat ze vorderen sprake van verplichte procesvertegenwoordiging zou moeten zijn, net als in het civiele recht. In de zaak van de tramschutter werd mij pijnlijk duidelijk hoe belangrijk het is dat een gespecialiseerde advocaat slachtoffers en nabestaanden bijstaat ter zitting en dat niet zomaar iedereen die zichzelf gemachtigde noemt plaats kan nemen en zijn gang kan gaan. Advocaten staan onder toezicht van de orde van advocaten en op die manier is er garantie dat zij zich fatsoenlijk gedragen en slechts het belang van de eigen cliënt dienen en geen andere belangen.”
Is er nog iets dat je de lezers van deze site wilt meegeven? Waarom zouden ze bijvoorbeeld op jou moeten stemmen?
“We hebben een mooie rechtsstaat, maar het is een onrustig bezit en delen ervan zijn regelmatig aan renovatie toe. Ik probeer op te komen voor de rechten van mensen die in de verdrukking komen, slachtoffer zijn, of al dan niet onterecht ergens van verdacht worden. Dat doe ik nu, dat zal ik doen als ik eventueel gekozen zou worden, en dat zal ik altijd blijven doen. Mijn insteek is zorgen dat mensen hun recht kunnen halen.”