Nicole van den Hout heeft zeker geen alledaags beroep. Nicole is namelijk rechtbanktekenaar. Een functie die je niet vaak voorbij hoort komen en waar we dus stiekem heel weinig vanaf weten. Precies om deze reden hebben wij haar benaderd en een aantal vragen aan haar voorgelegd; niet alleen over haar tekeningen, maar ook over reacties van verdachten en over haar persoonlijke interesses. Want hoe kom je nu eigenlijk aan zo’n functie? En hoe is het om persoonlijke zaken van dichtbij mee te maken? Allemaal vragen die tijdens dit interview op speelse en professionele manier zijn beantwoord door Nicole van den Hout.
Rechtbanktekenaar is natuurlijk geen beroep dat dagelijks ter sprake komt. Hoe bent u bij deze functie terechtgekomen?
Dat is een vraag die ik natuurlijk wekelijks krijg en ik kan deze niet zo makkelijk beantwoorden. Er is geen moment geweest waarop ik dacht: dat ga ik doen! Wel ben ik al mijn hele leven geïnteresseerd geweest in misdaadjournalistiek, als klein meisje las ik stiekem alle verhalen in de Panorama die bij ons in de leesmap zat. En ik tekende de hele dag, heb de kunstacademie gedaan om later tekenaar te kunnen worden. Ooit heb ik bedacht: dat zou een hele mooie combinatie kunnen zijn en toen ik meer tijd kreeg omdat mijn jongste dochter naar het VO ging ben ik direct een rechtbank binnen gestapt om de proef op de som te nemen.
Waar moet een geslaagde rechtbanktekening volgens u absoluut aan voldoen?
Het moet zo waarheidsgetrouw mogelijk zijn getekend. Je bent onderdeel van de journalistiek, je doet beeldend verslag. Dan kan je geen dingen verzinnen.
Wat is uw opinie op de bezwaren betreft tekeningen van advocaten?
Zij hebben een andere rol in onze democratie, namelijk het behartigen van de belangen van hun cliënten. Het is vaak niet in het belang van de verdachte dat de pers aanwezig is en dat wij er zijn om te tekenen. Het is het werk van de advocaten om, als een client hier problemen mee heeft, om dit te proberen te voorkomen. Echter, de recht op openbaarheid van de rechtspraak is nog altijd zwaarwegender. Want waar ligt de grens als je hieraan toegeeft? Dus ze kunnen het proberen, niet geschoten is altijd mis, maar de openbaarheid is een groot goed en prevaleert nog altijd boven het individuele belang van de verdachte en zo hoort het ook.
Op welke tekeningen kunt u het trotst zijn, denkt u?
Op de tekeningen waar ik het karakter en de personage goed gevangen heb.
Zijn er bepaalde eigenschappen van mensen die u het liefst tekent?
Niet specifiek. Ik vind het fijn als ik de houding vaak goed te pakken heb. Veel verdachten zijn heel beweeglijk, toch kan er een soort houding zijn die veel over de persoon zegt. Die moet je dan proberen te vangen. Het komt vaak voor dat ik snel een schets maak omdat ik weet dat als bijvoorbeeld de rechter gaat spreken ze vaak gaan verzitten naar een minder interessante houding.
In hoeverre gebeurt het dat de verdachten interesse tonen in, of zelfs complimenten geven over, uw tekeningen?
Dat gebeurt. Het is al een aantal keren voorgekomen dat ik de tekening op de gang tijdens een schorsing aan een verdachte heb verkocht. Maar de meeste verdachten zijn gedetineerd dus die spreek ik niet.
Welke rechtszaken wekken bij u persoonlijk de meeste interesse op?
Ik hou van de kleinere zaken met een persoonlijk verhaal. De georganiseerde misdaad interesseert me minder. Dat zijn professionele bedrijven waarin gearresteerde werknemers enkel “zwijgrecht” roepen tijdens de zitting. Liever zit ik bij een lokaal groot verhaal de niet perse landelijk wordt opgepikt. Daar krijg je vaak een veel beter beeld van de zaak, de verdachte en zijn beweegredenen. Deze zaken zijn inhoudelijk veel interessanter en dus ook intrigerender om te tekenen. Wat bezielt iemand en wat voor mens is het? Ik hou ervan om mensen te ‘lezen’ en dat te vertalen in beeld.
Bestaat er concurrentie onder rechtbanktekenaars?
In het is een vrije markt met meerdere tekenaars, dus uiteraard is er concurrentie.
Kunt u tevreden zijn over het verdienmodel of ziet u hier nog ruimte voor verbetering?
Er is altijd ruimte voor verbetering.
Is tekenen een activiteit die u in de vrije uren ook graag uitvoert of ziet u het puur als uw werk?
Tekenen doe ik al sinds ik heel klein ben, vroeger altijd in mijn vrije uren. Ik droomde ervan om later ‘tekenaar’ te worden. Nu is het mijn werk geworden; dat is wat ik altijd al wilde en praktisch gezien win-win. Als ik vrij ben moet ik helaas vaak de was doen en voor mijn gezin zorgen. Ik ben er heel dankbaar voor dat ik tekenend mijn brood kan verdienen, zodat ik de hele dag kan tekenen en in mijn vrije uren tijd over hou voor andere zaken. Als het vakantie is pak ik het potlood wel vaak op, zo lang kan ik het niet missen. Maar in de avond en de weekenden zie ik graag vrienden, ga ik sporten en doe ik dus de was.
Heeft u nog een boodschap aan de lezers van dit interview?
Zorg dat ik je niet hoef te tekenen.