De Friese politicus Maarten Goudzwaard werd op 10 maart 2022 beëdigd als Kamerlid voor JA21, waar hij tot de zomer Nicki Pouw-Verweij zal vervangen, die met zwangerschapsverlof gaat. Zijn beëdiging deed hij in het Fries: ‘Dat ferklearje en ûnthjit ik’ (‘dat verklaar en beloof ik’, red.). In de Tweede Kamer zal Goudzwaard voor JA21 het woord gaan voeren met betrekking tot zorg, onderwijs en sociale zaken. Actueel Nieuws vroeg hem onder andere naar de reden van zijn overstap naar JA21 en zijn plannen voor de komende tijd.
Wat waren uw belangrijkste beweegredenen om u aan te sluiten bij JA21?
“Ik vind dat je verantwoordelijkheid moet voelen richting de volgende generatie en dan heb ik het over mij en mijn kinderen. Wat ik die kinderen gun, is dat zij opgroeien in een fijn, welvarend en vrij land en dat ze dingen kunnen, zoals het kopen van een woning. En ik denk dat JA21 de partij is die dat ook kan waarmaken.”
Wat zijn, nu u invalt voor Nicki Pouw-Verweij, verder zaken die u wilt bereiken?
“Nicky is arts, dus ik heb niet de illusie haar dossiers enorm aan te kunnen vullen, al heeft zij mij wel heel nauw betrokken bij debatten als het gaat over corona. Maar we horen bij dezelfde partij en we hebben hetzelfde doel voor ogen met ons land en wat ik toevoeg is dan mijn eigen kennis en knowhow, bijvoorbeeld op het gebied van landbouw of de omgevingsvisie. Dat zijn dingen waar ik ook in de Provinciale Staten heel veel mee bezig was en mij ook op heb voorbereid richting de Tweede Kamer.”
U hebt uzelf op Twitter uitgesproken over de herinvoering van de basisbeurs, wat is het standpunt van JA21 daarin?
“Wij vinden dat de pechgeneratie voldoende moet worden gecompenseerd. En als ik naar de minister heb geluisterd, dan stellen wij daar zeker onze vraagtekens bij. Wij gunnen iedereen een basisbeurs.”
Heeft u er vertrouwen in dat jullie standpunt daarin ten uitvoer gebracht zal worden?
“Ik vind het een beetje lastig om daar antwoord op te geven. Wij zullen bij iedere partij langs gaan om te kijken wat wij voor elkaar kunnen krijgen als het gaat om onze wensen op het gebied van de basisbeurs en een deugdelijke compensatie voor de pechgeneratie. Dus ik zit nog middenin dat proces om steun te winnen bij andere partijen en ik hoop echt dat het gaat lukken.”
U bent nog maar net Kamerlid, hoe zijn de eerste weken in de Tweede Kamer bevallen?
“Ik vind het hartstikke leuk en heb eigenlijk met de meeste Kamerleden al wel contact gehad. Onlangs heb ik ook al een zeer constructief gesprek met Hugo de Jonge gehad.”
Had u voor dat gesprek met Hugo de Jonge een bepaalde insteek? Was er iets specifieks dat u hem ter ore wilde brengen?
“Het was een kennismakingsgesprek met hem en een paar ambtenaren, waarbij we hebben gesproken over de uitdagingen op het gebied van het woondossier en de omgevingsvisie. Ik denk dat wij als oppositiepartij nog lang niet tevreden zijn met de plannen van de minister. We hebben hem dus verteld dat we daar stevige oppositie op gaan voeren, maar dat is ook hoe politiek hoort te zijn.”
Uw portefeuille bestaat ook uit onderwijs, cultuur, wetenschap, sociale zaken, werkgelegenheid, volksgezondheid, welzijn en sport. Wat zijn daaruit de belangrijkste punten waar u zich komende weken mee bezig gaat houden?
“Onze agenda wordt natuurlijk bepaald door het griffieteam, laat ik dat vooropstellen. Mijn focus zal de komende tijd vooral komen te liggen op ons nieuwe pensioenstelsel, waar ik veel gesprekken over voer met allerlei experts. In de komende periode gaan we het JA21 bouwplan presenteren, daar heb ik heel veel zin in en binnenkort organiseer ik een dag samen met een aantal andere vertegenwoordigers uit onze partij voor het MKB. Dan gaan wij een aantal branchegenoten uitnodigen om te praten over de uitdagingen die de verschillende branches hebben met betrekking tot de overheid.”
U heeft onlangs een werkbezoek aan de KLM gebracht. Hoe kijkt JA21 naar de groei van Schiphol en het bedrijf KLM?
“Wij hebben bij KLM een mooie rondleiding gehad. Er werd ons uitgelegd hoe zij begaan zijn met de klimaatdoelstellingen en hoe zij daar invulling aan denken te geven. Tegelijkertijd hebben zij het belang en de noodzaak aangekaart van het feit dat Schiphol een hub-functie heeft in Europa, die functie willen ze blijven behouden en er is besproken hoe ze dat willen doen. Daarnaast kwam ook ter tafel op wat voor manier zij allerlei banen faciliteren. We mochten zien hoe zij vliegtuigmotoren aan het reviseren waren, hoe zij personeel flexibel willen inzetten en op wat voor manier zij daadwerkelijk een bijdrage leveren aan de regio. Het was al met al een hele inspirerende bijeenkomst. Wat dat aangaat denk ik, dat de huidige coalitie onder aanvoering van minister Kaag een beetje te hard van stapel loopt als het gaat om plannen voor stikstof en wij zullen alles op alles zetten om die boodschap over proberen te brengen.”
Op welke manier loopt minister Kaag volgens u te hard van stapel?
“Dan doel ik op de stikstofwet, er wordt mee geschermd dat Schiphol aan een aantal voorwaarden niet voldoet. Men heeft het over natuurvergunningen en dergelijke en als Schiphol zo hard moet voldoen aan de doelstellingen zoals mevrouw Kaag ze nu schept, dan zou dat betekenen dat er duizenden banen gaan verdwijnen en dat de hub-functie die Schiphol nu inneemt echt in gevaar gaat komen. Dat hoeft niet wanneer er wordt gekozen voor de weg der geleidelijkheid. Wat ik heb meegekregen van die dag, is dat KLM daar een hele mooie visie over heeft en dat wij als regering niet te rigide moeten gaan zitten op sommige van die doorgeslagen groene eisen. Het is aan ons om dat verhaal op een genuanceerde manier over te brengen naar de minister en ik hoop dat zij er oren naar heeft.”
Zijn er nog andere punten waarop u denkt dat beter de weg der geleidelijkheid ingezet kan worden?
“Ja zeker, als je kijkt naar onze landbouwtak, waar wij heel erg trots op zijn, dan zie je wel heel erg bij D66, GroenLinks en PvdA de drang om natuurinclusief te gaan ondernemen. Boeren moeten biologisch gaan worden en er is een heel pakket met eisen dat bij ze wordt neergelegd, terwijl ze al de ene na de andere klap en uitdaging voor hun kiezen hebben gekregen. Wat wij vinden, wat ik vind, is dat wij naar de gehele keten moeten kijken, dat iedereen daarin verantwoordelijkheid heeft om te werken aan een duurzamer en meer circulair bedrijfsmodel. Want de sector wil wel, maar zegt heel terecht dat alles bij de producent wordt neergelegd, terwijl er nog allerlei ketens tussen zitten die daarin ook een bijdrage moeten leveren. Ik denk dat dat het eerlijke verhaal zou moeten zijn en dat we vanuit die gedachtegang moeten kijken. Dat is iets wat ik mis en daarin hoop ik dat andere partijen ook die weg van geleidelijkheid gaan inslaan.”
Dan wil ik het kort even hebben over een andere portefeuille, Welzijn en sport, heeft JA21 ideeën over of het Nederlands elftal wel of niet naar Qatar moet?
“Wij hebben er als partij niet een hele uitgesproken mening over, maar wij vinden wel dat in zo’n land als Qatar, waar men het met bepaalde regels als het gaat om de veiligheid van gastarbeiders niet zo nauw neemt, dat je dan toch echt wel eens moet nadenken, wat doen wij eigenlijk daar op zo’n toernooi? Dus als het aan mij had gelegen, had ik gezegd laat dat Qatar lekker links liggen. Het is ook een land dat totaal geen enkele voetbalhistorie heeft. Volgens mij moet je zo’n toernooi echt organiseren in een land als Brazilië, Italië, Duitsland, die echt een stukje geschiedenis hebben. Dat er gekozen is voor het grote geld, dat stuit mij nogal tegen de borst. Dus dat is mijn stellingname daarin.”