Het rechtssysteem in Nederland is aan het veranderen. Steeds meer strafzaken eindigen door het maken van ‘procesafspraken’. Dit zijn speciale afspraken tussen een verdachte en het openbaar ministerie (OM), met de officier van justitie of in hoger beroep de advocaat generaal. Het idee achter deze afspraken is om het hele proces sneller en makkelijker te maken voor iedereen.
Stel, je bent verdacht van een strafbaar feit en je moet voor de rechter komen. Normaal gesproken zou je je verdedigen en misschien proberen aan te tonen dat je onschuldig bent. Als je daarbij bijvoorbeeld getuigen wil horen of in beroep gaat omdat je het niet eens bent met de straf van de rechtbank, kan het allemaal heel lang duren. Dat is vaak een proces van jaren. Door het maken van procesafspraken kan het anders gaan. In plaats van een lange rechtszaak, spreekt jouw advocaat met het OM en proberen ze samen een deal te maken. De meeste verdachten willen een zo laag mogelijke straf en een vrijheidsstraf voorkomen. Dus jouw advocaat probeert dat bij de deal te bewerkstelligen. Maar als je die afspraken wil moet je wel akkoord gaan met bepaalde voorwaarden, zoals het afzien van het horen van getuigen en niet in beroep gaan tegen de uitspraak.
Het OM heeft regels opgesteld over hoe deze afspraken werken. Men wil ervoor zorgen dat alles eerlijk gaat, en dat niet alleen de verdachte, maar ook het slachtoffer en de samenleving er goed mee kunnen leven.
Het grote voordeel is dat je snel weet waar je aan toe bent. Het levert soms erg veel strafkorting op. Vaak kan worden uitgegaan van 1/3e minder dan een mogelijke strafeis. Soms is ook betaling per jaar mogelijk waarbij het bedrag nu varieert tussen de € 74.000 en € 100.000. Zeker als je vreest dat er veel bewijs tegen jou is en dat het bijna onmogelijk is om te worden vrijgesproken kan een procesafspraak een goede oplossing zijn. Het voordeel is ook dat je snel na de definitieve vaststelling van de straf naar een ander regime gaat met alle voordelen daarvan.
De overeenstemming met het openbaar ministerie moet wel worden goedgekeurd door de rechtbank maar je ziet in het land dat rechtbanken steeds meer accepteren wat wordt afgesproken. Als men de procesafspraak te scherp vindt en net name de straf te laag, dan laat de rechtbank weten deze niet te accepteren. Concreet betekent dit vaak dat je opnieuw om de tafel moet en wellicht een wat hogere straf moet overeenkomen die wel wordt geaccepteerd. De andere optie is dat de zaak gewoon wordt behandeld.
Ik heb inmiddels veel onderhandelingen gevoerd en veel procesafspraken gemaakt. Daardoor weet ik wat de mogelijkheden zijn en wat je wel en niet kunt vragen. Ik merk dat officieren van justitie en advocaten generaal steeds sneller bereid zijn tot afspraken te komen. Wil jij ook snel weten waar je aan toe bent en komen tot procesafspraken, neem dan contact met mij op of bespreek de mogelijkheden met jouw advocaat.