Van woninginbraak naar cybercrime, dit is wat corona met criminelen doet!
Het zijn gekke tijden waar we mee te maken hebben. Wij moeten dan misschien wel stilzitten en thuisblijven maar criminelen doen dat niet. Waar we eerst veel te maken hadden met woninginbraken is er nu ook voor criminelen een nieuwe tijd aangebroken. Door de regels die gelden omtrent het coronavirus, zijn we meer thuis. Criminelen hebben dus nauwelijks kans om een succesvolle woninginbraak te verrichten. Maakt deze tijd van onzekerheid en informatiebehoefte het makkelijker voor criminelen om een misdaad te verrichten?
Een tijd van kansen en mogelijkheden
Uit een rapport van de Europol in Den Haag is gebleken dat criminelen veel kansen hebben gezien in de uitbraak van het coronavirus. Vanaf maart zijn er enorme stijgingen in het aantal gevallen van cybercrime. Mensen werken meer thuis en zijn hierdoor afhankelijk van hun computer en maken de hele dag gebruik van het internet. Voor criminelen is het dus dé uitgelezen kans om phishing- en malwareaanvallen uit te voeren. Wat we zien is dat dit op een steeds slinksere wijze wordt gedaan. Je kunt het zo gek niet bedenken of je ziet ergens in de krant weer een artikel staan wat gaat over een van de nieuwste cybercrime vormen. Criminelen kunnen door slimme software sneller toeslaan en schade aanbrengen. Ze zijn uit op belangrijke persoonlijke gegevens en proberen gevoelige informatie te pakken te krijgen. Als je het mij vraagt worden de criminelen steeds creatiever. Ik moet het ze nageven dat ze goed inspelen op de actualiteit, maar kunnen wij dit zelf niet voorkomen?
‘Never waste a good crisis’
Naast het bemachtigen van gevoelige informatie willen criminelen natuurlijk ook iets verdienen. Waar we begonnen met fake Whatsapp berichten, worden we nu al gewaarschuwd voor oplichters die zich voordoen als mensen van de GGD. In je mail, online maar ook op diverse social media kanalen wordt je doodgegooid met nepmails van banken of postbedrijven, advertenties met COVID-19 aanbiedingen zoals neppe sneltesten en wordt je zelfs via een smsje benaderd door de meest gekke nummers. Alertheid is meer dan ooit nodig om cybercriminelen geen kans te geven. Ik moet eerlijk bekennen dat ik voor deze crisis gezegd zou hebben dat me dit zelf nooit zou overkomen. Ik kijk naar alle programma’s die je maar kunt bedenken over criminaliteit en cybercrime, denk aan programma’s als: ‘Oplichters in het buitenland’, ‘Stegeman op de bres’ en ‘Undercover in Nederland’. Kees, Alberto, John en vele andere misdaadverslaggevers waarschuwen hier al heel lang voor. Ik neem altijd een voorbeeld aan dit soort programma’s om er zelf iets van te leren. Ik wijzig mijn wachtwoorden en klik nooit op linkjes. Althans dat zeg ik wel, maar ik ben zelf slachtoffer geweest van cybercrime.
‘Ik had al een onderbuikgevoel, dit keer was het anders.’
Ik ben als content creator actief op Instagram. Met ruim 17.000 volgers probeer ik mensen te inspireren met mijn foto’s en teksten. Ik heb altijd al gedacht dat ik voor criminelen een makkelijke prooi zou zijn, daar heb ik dan ook telkens acties op ondernomen. Ik word regelmatig benaderd door bedrijven die een samenwerking met mij willen aangaan. Ik plaats een foto en in ruil daarvoor praat ik over een merk of een bedrijf door middel van hun producten. Ik heb hier goede ervaringen mee en de afspraken worden vooraf altijd goed via de mail besproken. Echter veranderde dit een aantal maanden geleden. Ik werd benaderd door een kleding boetiek uit Amerika die graag een samenwerking wilde aangaan. Dat klonk voor mij niet gek in de oren, ik werk vaker met bedrijven uit het buitenland zoals Amerika, Denemarken of Zweden. De mail zag er niet anders uit dan anders. Er werd een link meegestuurd van het Instagramprofiel en voor ik hier op klikte, bekeek ik eerst het bedrijf op Instagram. Het zag er goed uit en de link klopte ook met de naam die zij in hun Instagram profiel gebruikte. Ik besloot op de link te klikken maar had wel een onderbuik gevoel. Ik sloot de website snel weer af en verwijderde het mailtje, het voelde toen al niet goed. Een halfuur later kreeg ik een mail van een ander persoon dat ze mijn Instagram profiel hadden en dat deze in goede handen was.
Ik besloot vervolgens om mijn Instagram te openen en ik kreeg een melding dat mijn profiel niet meer bestond. De grond zakte onder mijn voeten vandaan, ‘dat zal toch wel niet’ is wat ik in mijn hoofd herhaalde. Ik zocht mijn profiel op en deze was nergens meer te vinden. Toen begon het mailverkeer van diezelfde persoon, ze wilden geld ontvangen in ruil voor mijn profiel. Deed ik dat niet, dan verwijderden ze mijn foto’s en verkochten het profiel met de volgers weer door. Ik nam direct contact op met een bedrijf die cybercriminaliteit oppakt en je helpt je gegevens of profiel weer terug te krijgen. Ook deze professionals slaagde er niet in om mijn profiel terug te krijgen, ze waren te snel en te slinks. Ik had op mijn Instagram tweestapsverificatie ingesteld maar ook dit was beïnvloed door de criminelen. Ik mailde het bedrijf die mij hadden benaderd voor de samenwerking, dat ik na het klikken op hun link niet meer bij mijn profiel kon. Ik kreeg een vreemde mail terug en wist genoeg.
Omdat ik meerdere samenwerkingen had lopen op dat moment moest ik diverse bedrijven en merken laten weten dat ik geen profiel meer had op Instagram. Het harde werken, het CV van mijn eigen marketingbedrijf, het was allemaal weg. De politie had ik al benaderd en een aantal dagen later kon ik daar terecht om aangifte te doen. Als liefhebber van het televisie programma ‘Catfish’ wist ik te achterhalen dat de criminelen zich bevonden in Wenen en in Nigeria. De politie gaf aan dat het een moeilijke kwestie zou worden en ik had de hoop eigenlijk al opgegeven. Instagram is moeilijk te bereiken als bedrijf zijnde. Ze hebben geen klantenservice en reageren niet op directe mailtjes.
Op de een of andere manier lukte het me toch met ze in contact te komen en moest ik bewijzen dat ik de ‘echte’ Janneke was. Het voelde alsof ik de crimineel was op dat moment, die zich moest bewijzen. Ik moest op een A4’tje een code schrijven die zij aan mij gaven en deze vervolgens vasthouden op de foto. Instagram wist te achterhalen dat mijn mailadres was aangepast en dat ze al bezig waren met het verwijderen van mijn foto’s. Omdat ik had bewezen dat ik de echte Janneke was, kon Instagram mijn profiel terughalen. Na een wachtwoord wijziging had ik mijn eigen profiel toch weer terug in handen. Ongelofelijk maar waar, had ik toch echt mijn profiel weer terug.
Als ik nu terugkijk op dit moment, was ik nooit opnieuw begonnen met Instagram als ik mijn profiel definitief kwijt geweest zou zijn. Ik had er zoveel tijd en moeite inzitten dat ik dit niet over wilde doen. Ik wijzig nog steeds wekelijks mijn wachtwoorden en klik nergens meer op.
Als je het mij vraagt vind ik wel dat de Overheid en beveiligingsbedrijven hier nog meer op in kunnen spelen. We moeten op regelmatige basis, worden geïnformeerd over wat er speelt. Ik raad de lezers van dit column dan ook aan, om naast de voorzorgsmaatregelen die je neemt, ook eens te kijken naar beveiligde software of een security protocol. We moeten onze weg vinden in de creativiteit van de criminelen. Ik ben blij dat ik dit verhaal kan doen en anderen hiervoor kan waarschuwen. Al denk je nog zo te denken dat het jou nooit zal overkomen, eens hoeft maar de eerste keer te zijn!