Wet uitbreiding taakstrafverbod verworpen!
Op 5 februari 2021 schreef ik een column “Zot dat taakstrafverbod” waarin ik beschreef dat de Wet uitbreiding taakstrafverbod was aangenomen door de Tweede Kamer. Met het wetsvoorstel werd beoogd het huidige taakstrafverbod uit te breiden door het opleggen van een taakstraf te verbieden voor elke vorm van fysiek geweld tegen personen met een publieke taak in het kader van de uitoefening van de handhaving van de orde of veiligheid. Gedoeld werd bijvoorbeeld op geweld tegen personeel in het openbaar vervoer, de zorgsector, jeugdbeschermers, rechters, griffiers, officieren van justitie, advocaten, inspecteurs van de inspectiediensten, beveiligers en bewakers, verkeersregelaars, defensieambtenaren, deurwaarders en reddingzwemmers.
Goed nieuws! Op dinsdag 18 oktober 2022 heeft de Eerste Kamer de Wet uitbreiding taakstrafverbod verworpen. Waarom is dit goed nieuws? Niet omdat de uitoefening van geweld tegen mensen die een publieke taak uitoefenen niet moet worden bestraft. Dat belang is glashelder, maar wordt in de praktijk al gediend. Wel omdat de rechter door de verwerping van de uitbreiding van het taakstrafverbod de ruimte blijft behouden om maatwerk toe te passen. En dat is van groot belang.
Het taakstrafverbod geeft geen ruimte aan de rechter om af te wijken van het opleggen van een gevangenisstraf. Bij het toemeten van de straf vormt de weging van concrete feiten en omstandigheden een wezenlijk element. Waar feiten te ernstig zijn voor het opleggen van een taakstraf, zal een rechter een gevangenisstraf opleggen. Wanneer de rechter aanleiding ziet om af te zien van het opleggen van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, dan moet dit kunnen.
Het afzien van het opleggen van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf kan meerdere redenen hebben. Zo kan de ernst van de feiten gering zijn, kan sprake zijn van een kwetsbare verdachte, of zal een gevangenisstraf leiden tot een instabieler leven op grond waarvan de kans op herhaling uiteindelijk niet kleiner wordt. Zoals ik in mijn vorige column beschreef is bewezen dat personen aan wie een werkstraf is opgelegd aanzienlijk minder vaak de fout in gaan dan personen aan wie een onvoorwaardelijke gevangenisstraf is opgelegd.
En met name dit laatste is van belang voor de maatschappij.